اصول نگارش خبر (تیتر)

اجزاء تیتر

شما مجاز به نوشتن تیتر فرعی(روتیتر)، تیتر اصلی، سوتیتر و میان تیتر هستید. تیتر فرعی در واقع روتیتر است و همان‌طور که از اسمش مشخص است بالای تیتر اصلی و با حروف کوچکتر می‌آید. با حذف روتیتر نباید خللی به معنای تیتر اصلی وارد شود.

 سوتیتر نیز  با دو هدف به خبر اضافه می‌شود؛ کاربرد اول آن زیبایی خبر است و کاربرد دوم دادن اطلاعات بیشتر یا برجسته کردن قسمت‌های مهم است. سوتیتر معمولا میان دو نقل قول می‌آید.

خلاقیت و دوری از کلیشه

فاصله‌ی خلاقیت و کلیشه بسیار کم است و تفاوت آنها در «تکرار» است. برای مثال وقتی کانت گفت: «من فکر می‌کنم، پس هستم» برای نخستین بار جمله‌ی بسیار زیبایی بود؛ ولی تکرار بیش ازحد، آن را تبدیل به کلیشه کرد. سعی کنید در نگارش تیتر از کلیشه‌ها فاصله بگیرید.

قوانین را بشکنید

همانطور که گفته شد «باید»‌های تیترنویسی نسبی هستند. در صورتی که شکستن قوانین باعث زیبایی، گویایی و جذابیت خبر باشد می‌توانید بایدها را نادیده بگیرید. می‌توانید کلمات را تکرار کنید، فعل منفی بنویسید و یا تیتر سوال داشته باشید؛‌ اما بعضی قوانین مانند استفاده از نقطه در تیتر، قوانین ثابت هستند و جزو استثنائات نیستند.

برخورد (conflict)

برخورد (conflict) اختلاف ها،درگیری و منازعه ها

این گونه رویداد ها حاوی برخورد( اختلاف، کشمکش یا درگیری) میان افراد، گروه ها، ملت ها و حیوانات یا... با یکدیگر در طبیعت است.برخورد ممکن است به صورت جسمانی یا فکری و ایدئولوژیکی باشد.

اگر کسی در این بعد خبری تردیدی دارد بهتر است به روزنامه ها نگاهی بیندازد. هر روز از این نمونه ها ده ها خبر در روزنامه ها چاپ می شود.دلیل اهمیت این ارزش خبری در این است که در برخوردها همواره احتمال برهم خوردن توازن موجود در جامعه میرود که تاثیر بر امنیت مادی و معنوی افراد دارد.

مثال:

*تظاهرات دانشجویی سراسر کره جنوبی را فراگرفت

*زلزله در ترکیه ۲۰ هزار نفر را کشت

*برخورو دو قطار ۱۹۰ کشته برجای گذاشت.

 

شهرت (Fame)

شهرت (Fame)

 اشخاص حقیقی و حقوقی و حتی بریخ از اشیاء هرگاه به خاطر فعالیت ها و معروفیتشان در جامعه ملی و فراملی شناخته شده باشند، ارزش خبری دارند‌

شهرت ممکن است بار معنایی مثبت یا منفی داشته باشد‌.مرگ یک فرد عادی با درگذشت یک فرد مشهور، ارزش خبری یکسانی ندارند.

مثال؛ وزیر صنایع فردا به آلمان می رود. رئیس جمهوری به آلمان می رود.معلمی در راه بازگشت به خانه جان سپرد.

در این سه مثال ارزش شهرت نمایان می شود، مشخص است کدام ارزش خبری بیشتری دارد.

بنابراین ارزش شهرت در مورد ذی روح و لی روح با توجه به معروفیت آن نزد جامعه ملی یا جهانی تعیین و ارزش گذاری می شود.

اصول خبرنویسی

ارزش های خبری

·        ارزش های خبری به اخبار شکل می دهند

دربرگیری یا فراگیری -   Impact

شهرت  - Prominence

برخورد، اختلاف، تضاد  -  Conflict

استثنا و شگفتی  _ Oddity

بزرگی، فراوانی در تعداد و مقدار   Magnitude

مجاورت  _  Proximity 

تازگی -  Timeliness

1-    دربرگیری یا فراگیری -   Impact

واکسینه شدن جوانان کشور در برابر بیماری هپاتیت ب

واکسینه شدن جوانان استان در برابر بیماری هپاتیت ب

واکسینه شدن دانش آموزان شهر اصفهان در برابر بیماری هپاتیت ب

واکسینه شدن دانش آموزان یک مدرسه در برابر بیماری هپاتیت ب

 2- شهرت  - Prominence

اشخاص حقیقی یا حقوقی معروف، مکان ها و شهرهای معروف، شخصیت های مذهبی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی یا سازمان ها و ادارات خصوصی و دولتی که به خاطر کارها یا خدمتشان در گذشته میان مردم شناخته شده باشند و هر چیزی که از عنصر شهرت برخوردار باشد، می تواند به یک خبر تبدیل شود.

  3-برخورد، اختلاف، تضاد  -  Conflict

این گونه رویدادها حاوی برخورد (اختلاف یا تضاد) میان افراد، گروه ها، ملت ها و حیوانات با یکدیگر یا با طبیعت است. برخورد ممکن است به صورت جسمانی (طبیعی) یا فکری (ایدئولوژی و عقیدتی) باشد.

اخبار سرقت، جنایت، سیل، جنگ، اعتصاب، سوء استفاده های مالی و جدال های سیاسی از جمله رویدادهایی هستند که عامل برخورد، اختلاف و یا تضاد در آنها وجود دارد.

 4-استثنا و شگفتی  _ Oddity

رویداد غیرعادی، استثنایی، عجیب و یا نادر است. در بعضی موارد، این رویداد ها برخلاف پیش بینی یا انتظار اتفاق می افتد. اختراعات و اکتشافات را می توان به عنوان نمونه هایی از این بعد خبری نام برد . معمولا این خبر با «ترین» ها می آید.

 

 

5-بزرگی، فراوانی در تعداد و مقدار Magnitude

این بعد خبری فقط مربوط به اعداد و آمار است. ارقام ممکن است، تعداد نفرات یا میزان خسارت های جانی و مالی باشد. هر چه تعداد و یا مقدار زیادتر باشد، اهمیت این بعد خبری بیشتر است.وقتی عدد و رقم در هر رویدادی بالا باشد؛ به معنای آن است که باتوجه به دربرگیری موضوع اولین ارزش خبری است که خبرنگار باید به آن توجه داشته باشد. 

 6-مجاورت  _  Proximity

اساسا مخاطبان رسانه ها ترجیح می دهند ابتدا از خبرهای مربوط به محله ، شهر ، کشور و کشورهای همجوار خود اطلاعات کسب کنند. همانطور که واقعه ای برای یک نفر خبر است، ممکن است برای فرد دیگر خبر نباشد و یا رویدادی که برای یک شهر خبر است، ممکن است برای شهر دیگر ارزش خبری یکسان نداشته باشد. مجاورت برای مخاطب می تواند به دو صورت ارزش خبری داشته باشد؛

 7- تازگی -  Timeliness

زمان یا تازگی رویداد به مطلب خبری ارزش ویژه ای می دهد.حرفه ای های دنیای ژورنالیسم می گویند هر چه زمان وقوع رویداد در واقع فاصله زمانی وقوع آن تا انتشار رویدادی که قابلیت خبر بودن را دارد، کوتاهتر باشد؛ تازه تر و جذاب تر خواهد بود. اگر خبر به موقع منتشر نشود، مخاطب به منابع دیگر خبری مراجعه و نیاز خبری خود را از آنان تأمین خواهد کرد. در واقع تازگی خبر مبنای رقابت خبرگزاری ها، روزنامه ها و همه رسانه ها با یکدیگر است.

 

 

بهمن علی بخشی 

کارشناس ارشد روابط عمومی

[e-mail]