وسیع باش و تنها و سربهزیر و سخت
هر روز صبح که گروه خانوادگیتان را باز میکنید، الگوی مشخصی از پیامها میبینید: خالهتان تصویری از غروب آفتاب در دشتی سرسبز را فرستاده است که روی آن نوشته شده: «امروز مثل خورشید بتاب» یا پسرعمویتان که عکسی از یک دسته گل گذاشته و زیرش نوشته: «گاهی اوقات فقط باید لبخند بزنی و رد شوی، بگذار خیال کنند که نفهمیدهای». راز محبوبیت این پیامها چیست؟ چه کسانی آنها را میسازند؟ و به چه دردی میخورند؟
جملات انگیزهبخش بخش جداییناپذیری از رسانههای اجتماعیاند، مخصوصاً فیسبوک و اینستاگرام که سرتاسر آنها را پیامهای «پرمغزی» گرفته که اغلب پسزمینههای شگفتانگیزی هم دارند. حتماً متوجه منظورم هستید: عکسهایی از آبشارهای بزرگ و غروبهای زیبا با جملاتی مثل «تا باران نبارد، رنگینکمانی در کار نخواهد بود». همان پیامهایی که خالهتان مدام به اشتراک میگذارد و خودش هم زیرش نظر میدهد که «کاملاً موافقم».
هر روز صبح که گروه خانوادگیتان را باز میکنید، الگوی مشخصی از پیامها میبینید: خالهتان تصویری از غروب آفتاب در دشتی سرسبز را فرستاده است که روی آن نوشته شده: «امروز مثل خورشید بتاب» یا پسرعمویتان که عکسی از یک دسته گل گذاشته و زیرش نوشته: «گاهی اوقات فقط باید لبخند بزنی و رد شوی، بگذار خیال کنند که نفهمیدهای». راز محبوبیت این پیامها چیست؟ چه کسانی آنها را میسازند؟ و به چه دردی میخورند؟
جملات انگیزهبخش بخش جداییناپذیری از رسانههای اجتماعیاند، مخصوصاً فیسبوک و اینستاگرام که سرتاسر آنها را پیامهای «پرمغزی» گرفته که اغلب پسزمینههای شگفتانگیزی هم دارند. حتماً متوجه منظورم هستید: عکسهایی از آبشارهای بزرگ و غروبهای زیبا با جملاتی مثل «تا باران نبارد، رنگینکمانی در کار نخواهد بود». همان پیامهایی که خالهتان مدام به اشتراک میگذارد و خودش هم زیرش نظر میدهد که «کاملاً موافقم».
این جملات انگیزهبخش شاید حالتان را به هم بزنند، اما آنقدر رایج هستند که برای برخی یک کسبوکار بزرگ محسوب میشوند، چون لایک میخورند، به اشتراک گذاشته میشوند و به پول تبدیل میشوند و بدین شکل صنعت جملات الهامبخش شکل میگیرد.
دوست داریم چیزهایی را به اشتراک بگذاریم که احساساتمان را عمیقاً تحریک میکنند، حالا چه خبرهای جعلی باشد، چه جملههای الهامبخش. به راحتی میتوان افرادی را که زیادی درگیر شعارهای تکراری میشوند، به سخره گرفت، اما مشکوکبودنِ افراطی هم ممکن است ضررهای خودش را داشته باشد. «بخشی از شگفتی جهان مرهون همین است».
گوردن پنیکوک، روانشناسی در دانشگاه رجینای کانادا، که کتابش با عنوان دربارۀ دریافت و شناسایی چرندیات ژرفنما در ۲۰۱۶ برندۀ جایزۀ ایگنوبل شد، میگوید: برخی افراد بیش از بقیه مستعد هستند که نکات حکیمانه را به جملات بیمعنی نسبت دهند و این افراد کمتر اهل تأمل هستند و توانایی شناختی پایینتری دارند، همچنین احتمالاً بیش از سایرین به مسائل فوق طبیعی معتقدند و مکمل و داروهای جایگزین را تأیید میکنند.